Om een product volledig circulair te maken, is het van essentieel belang om circulariteit te integreren in alle aspecten van het ontwerp. Circulair ontwerp omvat niet alleen de functie van het product, maar ook de oorsprong van grondstoffen en energie voor fabricage, de manier waarop een gebruiker het product gebruikt, herstelt en afdankt, en het onderliggende businessmodel. Bij fysieke producten begint circulair ontwerpen echter met de ontwerpstrategie.
Zes Strategieën voor Circulair Ontwerp
Hieronder worden zes strategieën gepresenteerd om circulair ontwerp te bevorderen, zoals beschreven in het boek “Products that Last” van Bakker et al. (2014). Voor een diepgaander begrip van circulair ontwerpen wordt aangeraden het volledige boek te raadplegen:
- Ontwerp voor Hechting Deze strategie onderzoekt hoe gebruikers een sterke band ontwikkelen met het object dat ze gebruiken. Het creëren van hechting en binding tussen gebruiker en product is een uitdagend aspect.
- Ontwerp voor Levensduur Deze strategie richt zich op het bepalen van optimale productbetrouwbaarheid. Het streven is om de levensduur van een product in overeenstemming te brengen met zowel de economische als stilistische levensduur.
- Ontwerp voor Compatibiliteit Deze strategie evolueert voortdurend, vooral met digitale technologieën die afhankelijk zijn van compatibiliteit met andere systemen. Hier ontstaat een interessante balans tussen standaardisatie en gepersonaliseerde aanpassingen.
- Ontwerp voor Onderhoud en Reparatiegemak Momenteel zijn onderhoud en reparatie verdeeld tussen de fabrikant, reparatiedienstverleners en de gebruikers. Gebruikers worden vaak beperkt in het repareren van producten zonder garantieverlies, wat herstelprocessen bemoeilijkt.
- Ontwerp voor Upgrademogelijkheden Deze strategie omvat de flexibiliteit om een product te veranderen of te upgraden. Hoewel aanpassingen aan verschillende functies mogelijk zijn, wordt het upgraden van producten, vooral in de snel evoluerende digitale technologieën, minder vaak benut.
- Ontwerp voor Demontage en Herassemblage Deze strategie is deels vernieuwend. Het faciliteren van eenvoudige demontage is een traditionele duurzaamheidseis. Herassemblage biedt mogelijkheden voor de reconstructie van producten met onderdelen van andere producten tot iets nieuws.
Circulair Ontwerp in de Praktijk
Het creëren van waarde rondom het leven van een product kan op diverse manieren plaatsvinden, zowel voor bedrijven als voor gebruikers en de leefomgeving. Een verschuiving van consumptie naar gebruik en het behouden en toevoegen van waarde in plaats van louter verkopen, brengt nieuwe uitdagingen en zakelijke kansen met zich mee. CIRCO biedt ondersteuning aan ondernemers en creatieve professionals bij het (her)ontwerpen van producten, diensten en businessmodellen.